خراسان شمالی

	بجنورد نام بجنورد در كتاب هاي قديمي بوزنجورد آمده است. بوزنجورد معرب كلمه بيژن گرد است، ‌ ولي به مرور با اندك تحريفي به صورت بجنورد تلفظ مي شود. گرد به معناي شهر و آبادي است و بجنورد به معني شهر بيژن است. در شمال غربي بجنورد كنوني تپه‌اي قديمي وجود دارد كه آثار بسيار كهني از شهر تاريخي بيژن گرد را در خود جاي داده است و به بيژن يورت معروف است. گفته مي شود كه بجنورد قديمي در محل همان تپه قرار داشته كه اكنون ساربان محله ناميده مي شود. • آرامگاه باباتوكل • چشمه باباامان • چشمه بش قارداش • غاركنه گرم • غارگنج كوه • امامزاده سلطان سيدعباس • عمارت مفخم بازگشت
	شهر شيروان با توجه به تحقيق و كاوش در آثار باقي مانده در روستاها و آبادي هاي قديمي، مي توان گفت اين منطقه قبل از اسلام مسكوني بوده و داراي قدمت طولاني است. مردم شيروان در سال 31 هجري ـ در زمان خلافت عثمان - به اسلام روي آوردند. در دوران طاهريان و سامانيان، با اينكه ذكري از نام شيروان نيامده است، ليكن از بعضي قراين پيداست كه اين شهر به صورت قصبه اي پابرجا بوده است. سلطان محمود غزنوي در لشگركشي خود به هندوستان، يك شبانه روز در حد فاصل ورگ ـ رزمغان توقف كرده بود، و اين محل هنوز هم در ميان مردم شيروان به تخت سلطان محمود معروف است. از نظر تاريخي، رونق شهر شيروان به دوره فرمانروايي خوارزمشاهيان مربوط است. اين شهر در دوران حكومت قاجار يكي از مناطق مهم درگيري هاي حكام محلي بود. شهر شيروان در سال 1308 بر اثر زلزله به كلي ويران شد و پس از دوسال، بار ديگر با اسلوب جديد شهرسازي تجديد بنا گرديد. • آرامگاه تيموري • غاركافرقلعه • غارپوستين دوز • ييلاق اوغاز • ييلاق گلبل نامانلو • منطقه حفاظت شده گلول • امامزاده حمزه رضا • بقعه شيخ رشيدالدين محمد بازگشت
	شهر اسفراين دروجه تسميه اسفراين برخي معتقدند، اين شهر را اسفنديار بنا نهاده است و لذا به نام باني آن، اسفراين ناميده شده است. بيهقي اصل اين اسم را آسپرآئين دانسته كه اسپر به معني سپر و آئين به معني راه و رسم است. اسفراين جزو اولين مراكز جمعيتي است كه اقوام آريايي پس از ورود به ايران درآن سكني گزيدند. شهر اسفراين با اينكه در طول تاريخ صدمات فراواني متحمل شده است، ليكن با تلاش و همت مردم به توسعه قابل توجهي دست يافته است و در حال حاضر يكي از شهرهاي آباد استان خراسان به شمار مي آيد. • آرامگاه شيخ شاه علي اسفرايني • قلعه حسن آباد • قلعه قيصر • قلعه صعولك • زادگاه نوشيروان • بازمانده شهرقديمي بلقيس • غارنوشيروان • غارعبادتگاه شيخ احمدذاكر • منطقه حفاظت شده ساري گل • امامزاده عبدالله كوران • امامزاده شاهزاده زيد • بقعه شيخ محمدرشيدالدين • امامزاده شاهزاده جعفر بازگشت
	شهرستان مانه وسملقان شهرستان مانه وسملقان داراي قدمتي 700 ساله با وجود بيش از 1500 اثر باستاني وتاريخي از هزاره قبل از ميلاد تا دوره معاصر را شامل مي شود.اين خطه پهناور در زمان داريوش اول جزء ايالت پارت بوده ودر عهد اشكانيان به علت خاستگاه اين قوم بزرگ مهمترين مركز حكومتي پارتها محسوب مي شده است . وجود تپه هاي شهرآرا-قلعه خان -كليساي اسپاخو-كشف صدها سكه دوره ساساني -كشف اشياء متعدد مربوط به دوره هخامنشيان -اشكانيان -ساسانيان -سلجوقيان-غزنويان-صفويه تا قاجار همه وهمه دليل اين مدعااست. مانه وسملقان با وسعتي قريب به 600 كيلومتر مربع در شهريور ماه سال 1380 با مركزيت شهر آشخانه عنوان شهرستان را به خود اختصاص داد. اين شهرستان از غرب با شهرستانهاي كلاله -مراوه تپه واز شرق به شهرستان بجنورد و از شمال با منطقه راز وكشور تركمنستان واز جنوب با شهرستان جاجرم همسايه مي باشد. جمعيت شهرستان حدود 100 هزار نفر بوده كه از اين تعداد 50% مرد و50% زن مي باشند. از تعداد كل جمعيت شهرستان حدود 80درصد در نقاط روستايي ساكن هستند وشغل اصلي آنها كشاورزي و دامداري است ومتشكل از اقوام مختلف كرد -ترك -بلوچ -تركمن -فارس خاوري مي باشد.86درصد جمعيت شهرستان پيرو مذهب شيعه و14درصد اهل تسنن مي باشند . 76درصد از ساكنين به زبان كردي وساير مردم به زبانهاي تركي -تركمني وفارسي تكلم مي نمايند. آب وهوا در بخشهاي مركزي وسملقان از نوع سرد وخشك و در بخش مانه معتدل است . ارتفاع از سطح دريا در مركز شهرستان (آشخانه) 850 متر ومتوسط بارندگي سالانه 310 ميليمتر مي باشد.از نظر كشاورزي داراي 66000 هكتار زمين مستعد آبي وديم است . • دره دركش وجنگل دركش تنها جنگل بلوط شرق كشور • امامزاده قاسم • آبشار ديدني بيار • چشمه آب گرم مهمانك • ارتغاعات كشانك ، • بقعه امامزاده دلاور • منطقه هاور • ارتفاعات و دره سرسبز جوزک • سد شیرین دره • آتشکده اسپاخو بازگشت
	شهرستان جاجرم جاجرم را مي‏توان از جمله قديمي‏ترين سكونت گاه‏هاى بشر محسوب نمود. زيرا طى كاوش‏هاى انجام گرفته در اين منطقه آثارى بدست آمده است كه قدمت برخى از آن‏ها به بيش از پنج هزار سال قبل مي‏رسد و بيانگر آن است كه اين سرزمين يكى از زيست گاه‏هاى اوليه بشر بوده است. آثار به دست آمده در تپه پهلوان، حيدران و كلاته حسن جاجرم، كه غالباً قطعات سفال مي‏باشند، نشانگر ذوق و سليقه بالاى سازندگان آن بوده است.در زمان هخامنشيان جاجرم جزو ساتراپ پارت بود و وقتى اشكانيان به قدرت رسيدند به يكى از مراكز مهم تجارى تبديل شد، كه اين موقعيت را در زمان ساسانيان نيز حفظ كرد. امروزه با احداث كارخانجات صنعتى از جمله كارخانه توليد آلومينا در جاجرم، اين شهرستان به يكى از مراكز مهم صنعتى استان خراسان شمالى تبديل شده است و داراى موقعيت ممتازى در كشور است. • مسجد جامع جاجرم • مسجد جامع درق • مسجد جامع ایور • قلعه جلال الدین • آرامگاه خواجه علی مهزیار • رباط عشق • حمام قدیمی جاجرم • پناهگاه حیات وحش میان دشت • مقبره شیخ اندقان • رباط قره بیل • تپه پهلوان بازگشت
	شهرستان فاروج شهرستان فاروج در گذشته مركز دهستان فاروج بود كه در جنوب شرقى شهرستان شيروان واقع شده است. فاروج پس از آن كه خراسان شمالى شكل گرفت به شهرستان تبديل شد و امروزه يكى از شهرستان‏هاى شرقى استان خراسان شمالى است كه با شهرستان قوچان در استان خراسان رضوى همسايه است. • منطقه نمونه گردشگری خسرویه • آرامگاه شاهزاده عبدالرحمن خرق • قلعه تاریخی علی آباد • روستای اسفجیر • آب انبار صفی آباد • قلعه شاه جهان • امامزاده جعفر سیاه دشت • دره مایوان معروف به بهشت فاروج بازگشت


	قلعه قديمي حسن آباد،اسفراين اين‌ قلعه‌ در حاشيه‌ روستاي‌ حسن‌آباد، در شمال‌ شرقي‌ اسفراين بر روي‌ يك‌ پشته‌طبيعي‌ بنا شده‌ است‌ و 140 متر طول‌ و 70 متر عرض‌ دارد. قسمتي‌ از حصار سنگي‌ و چينه‌اي‌ قلعه‌ هنوز هم‌پابرجاست‌ و بلندي‌ آن‌ به چهار متر مي‌رسد. مجموعه‌ قلعه‌ يادگاري‌ از ادوار اوليه‌ اسلامي‌ است‌.
	قلعه قيصر،اسفراين قلعه‌ قيصر در سه‌ كيلومتري‌ روستاي‌ بيد از توابع‌ اسفراين واقع‌ شده‌ است‌. در سال‌هاي ‌قبل‌، آثار استودان‌هايي‌ در اين‌ دهكده‌ وجود داشت‌ كه‌ اهالي‌ آنها را به‌ زرتشتي‌ها نسبت‌ مي‌دادند. قدمت‌ اين‌ قلعه ‌به‌ پيش‌ از اسلام‌ مربوط‌ مي‌شود.
	قلعه‌ صعولك‌ اين قلعه در غرب‌ اسفراين از ديگر قلعه‌هاي‌ استان‌ خراسان‌ است‌.
	قلعه دولت آباد قلعه حنجر آباد

جاذبه های طبیعی


	چشمه بش قارداش-بجنورد اين چشمه در 8 كيلومترى جنوب بجنورد و در شرق جاده بجنورد به اسفراين، در فاصله تقريبى يك كيلومترى جاده واقع شده است. در وجه تسميه آن گفته مي‏شود كه پنج برادر در اين نقطه غيب شده‏اند. آب چشمه بش قارداش در رديف آبهاى بيكربناته كلسيك سولفاته كلروره سرد به همراه سيليس و آهن است. استفاده از اين‏گونه آبها در درمان اختلالات دستگاه گوارش، يارى رساندن به سوخت و ساز بدن و كاهش ورم روده‏ها توصيه شده است.
	ساير چشمه‏ها و مراكز آب درمانى علاوه بر چشمه بش قارداش ، چشمه باباامان در شهرستان بجنورد نيز معروفيت زيادى دارد.